Vervolgcursus Schematherapie Groepen

Steeds meer blijkt dat cliënten nóg meer baat hebben bij groepstherapie dan bij individuele schematherapie – en dat terwijl individuele schematherapie al tot de meest effectieve behandelvormen behoort. Onderzoek bevestigt inmiddels dat een combinatie van groepsschematherapie met individuele sessies bijzonder krachtig is (Arntz et al., 2022). Hoewel de meeste studies gericht zijn op borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS), groeit ook de praktijkervaring met cluster C-problematiek in rap tempo.

Wat maakt groepsschematherapie zo krachtig?

Naast de universele voordelen van groepstherapie – herkenning, interpersoonlijk leren en onderlinge steun – biedt groepsschematherapie ook unieke, aanvullende meerwaarde:

Dubbele steunfiguur: met twee therapeuten ontstaat een krachtiger vorm van limited reparenting.
Geloofwaardige feedback: confronterende feedback van groepsgenoten met soortgelijke problematiek komt vaak dieper binnen dan die van een therapeut.
Verbinding en veiligheid: het besef niet ‘de enige’ te zijn zorgt voor (h)erkenning en sneller herstel van schaamte of isolement.
Intensiever gebruik van technieken: stoelentechnieken en rollenspel krijgen extra dynamiek door deelname van meerdere groepsleden.
Krachtige aanpak van modi: het samen te lijf gaan van straffende en copingmodi heeft meer impact dan in individuele sessies.
Ruimte voor het blije kind: positieve ervaringen in de groep helpen beschermende modi verzachten en versterken het zelfbeeld.
Schematherapie in groepen biedt dus niet alleen verdieping van het therapeutisch proces, maar creëert ook een uniek leerklimaat waarin cliënten zich gezien, gehoord en gesteund voelen – vaak voor het eerst

Schematherapie in groepen (STG) is een integratieve groepsbehandeling waarbij experiëntiële technieken – zoals imaginaire rescripting, stoelentechnieken en rollenspel –een centrale rol spelen. In onze cursus ligt dan ook veel nadruk op het praktisch oefenen met deze methoden.

Dag 1:

Inleiding op Schematherapie in groepen:

• Start van de groep
• Kennismakingsfase met info schematherapie en basisregels groep
• Taken van de therapeuten in de groep, modelling
• Veiligheid creëren, limited reparenting
• Introductie modi in de groep en maken van modusmodellen
• Structuur bieden/Groepsregels

Dag 2:

Fasen in de groep, werken met schemamodi in de groep

• Beschermer
• Blije kind

Dag 3:

Werken met schemamodi in de groep:

• Kwetsbare kind: Imaginaire rescripting
• Straffende kant: stoelentechniek
• Versterken van de Gezonde volwassene

Dag 4:

Oefening straffende kant: pop maken

Boosheid in de groep:

• Boze kind hanteren/uiten in de groep
• Empathische confrontatie boze beschermer

Opbouw therapie

Na afloop van deze cursus:

• Begrijpen deelnemers de kernprincipes van groepsschematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS).
• Hebben zij inzicht in de specifieke groepsafspraken (zoals contact buiten de groep, omgaan met afwezigheid en huiswerk) en hoe deze verschillen van andere groepsvormen.
• Kunnen zij het schematherapiemodel effectief toepassen binnen een groepssetting.
• Weten zij hoe de blije kind-modus te stimuleren en hierin therapeutisch te interveniëren.
• Kunnen zij een groepsschematherapie opstarten en de kennismakingsfase begeleiden, inclusief psycho-educatie over BPS en het bespreken van groepsregels.
• Hebben zij geleerd hoe modi geïntroduceerd worden en hoe groepsleden geholpen kunnen worden met het opstellen van individuele modusmodellen.
• Begrijpen zij hoe limited reparenting vorm krijgt in de groep en hoe deze toegepast wordt bij álle groepsleden.
• Kunnen zij de samenwerking en rolverdeling tussen co-therapeuten effectief vormgeven.
• Hebben zij geoefend met het inzetten van schematherapeutische technieken rond thema’s zoals:
• Het leren verdragen van uiteenlopende behoeften van het Verlaten Kind.

Veiligheid bieden bij spanning en confrontatie met de Boze Kind- of Straffende Ouder-modus.

Spelvormen en oefeningen gericht op het activeren van de Blije Kind-modus.

• Toepassing van imaginaire rescripting binnen de groep.

Hulpverleners met een postdoctorale opleiding of vaktherapeuten (RVB), die werken met cliënten met persoonlijkheidsstoornissen en/of hardnekkige stemmings- en angststoornissen en die met groepen (gaan) werken. Voor deelname aan de cursus ‘Schematherapie in Groepen’ is minimaal een geaccrediteerde (succesvol afgeronde) cursus ‘Basiscursus Schematherapie’ van 25 uur vereist.

De volgende accreditaties zijn toegekend of in aanvraag (eerder toegekend):

• ISST
• VSt: Vereniging voor Schematherapie: vervolgcursus
• VGCt: vervolgcursus: 25 accreditatiepunten
• FGzP: herregistratie KP: 31 accreditatiepunten
• Register Vaktherapie: 50 accreditatiepunten
• NVGP: modulaire cursus: 25 accreditatiepunten
• NVvP: Accreditatie wordt aangevraagd op verzoek

Farrell, J.M., & Shaw, I.A. (2012), Group Schema Therapy for Borderline Personality Disorder: A Step-by-step Treatment Manual with Patient Workbook. Chichester: Wiley-Blackwell.

Farrell, J.M., & Shaw, I.A. (2014). Schematherapie in de klinische praktijk. Een complete gids voor individuele, groeps-, en geïntegreerde behandeling voor schemamodi. Amsterdam, Uitgeverij Nieuwezijds.

Genderen, H. van, & Arntz, A. (2021). Schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis. Geheel herziene tweede editie. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds. ISBN 9789057124853

Voorbereiding per cursusdag (oefenen huiswerk vorige bijeenkomst, lezen literatuur, casuïstiek kiezen voor de lesdag) maximaal 4 uur.

Bovengenoemd aantal uren is een ruimte schatting om te voorkomen dat de studiebelasting in de praktijk zwaarder valt dan verwacht.

Gedurende de vierdaagse ontvangen cursisten aansluitend op de praktijkoefeningen permanent feedback. Zowel op individueel als op groepsniveau integreren de deelnemers hun kennis (o.m. via een casusconceptualisatie) en vaardigheden (op zowel cognitief, experiëntieel als gedragsniveau).

Wanneer is een cursist geslaagd voor de toets en wanneer is herkansing nodig en in welke vorm?

De cursist is geslaagd als hij/zij voldoende blijk geeft van theoretische en praktische integratie van de cursus d.m.v. participatie aan en demonstratie van de vaardigheden in de rollenspellen. Indien een cursist op onvoldoende wijze blijk kan geven van de theoretische en praktische integratie tijdens de praktijktoets zal de cursist een individuele specifieke schriftelijke opdracht krijgen. Het betreft dan de theoretische en praktische uitwerking van eigen casuïstiek.