Vervolgcursus schematherapie bij Cluster C stoornissen

In de ambulante ggz vormen cliënten met een afhankelijke-, vermijdende- of dwangmatige persoonlijkheidsstoornis (cluster C) de grootste groep binnen de persoonlijkheidsstoornissen. Hoewel schematherapie bewezen effectief is voor deze doelgroep (Bamelis et al., 2014), zijn veel trainingen en publicaties vooral gericht op de borderline persoonlijkheidsstoornis of andere externaliserende problematiek.
Het behandelen van cluster C-problematiek vraagt echter om een andere therapeutische aanpak. Therapeuten stuiten bij deze cliënten vaak op hardnekkige, rigide copingmodi: vermijding, subassertiviteit en perfectionisme zijn diepgeworteld én worden in de omgeving regelmatig positief bekrachtigd. Hierdoor is verandering niet vanzelfsprekend – ook niet wanneer er sprake is van een veilige therapeutische relatie.
De behoeften die ten grondslag liggen aan cluster C-problematiek verschillen bovendien fundamenteel van die bij borderlineproblematiek. Dat vraagt om een aangepaste invulling van de therapeutische relatie en van technieken als limited reparenting. Ook de inzet van methoden zoals imaginaire rescripting, cognitieve interventies en gedragsmatige experimenten vereist aanpassing aan het tempo, de structuur en het specifieke kwetsbaarheidspatroon van deze doelgroep.

In onze scholing en workshops leer je:
• Hoe je cluster C-problematiek conceptualiseert in termen van basisbehoeften, schema’s en modi;
• Wat de valkuilen zijn in het contact met afhankelijke, vermijdende en dwangmatige cliënten – én hoe je daar effectief mee omgaat;
• Hoe je bestaande schematherapeutische technieken aanpast voor deze doelgroep, zodat je duurzaam effect bereikt.
Deze kennis is essentieel voor therapeuten die werken met een van de meest voorkomende, maar tegelijk meest subtiele vormen van persoonlijkheidsproblematiek. Laat je inspireren door actuele inzichten en praktische handvatten, en verdiep je expertise in een gebied waar veel winst te behalen valt – voor jou én je cliënt.

Cursusdag 1 Cluster C protocol & De Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis

Inleiding Cluster C-studie
Afhankelijke Persoonlijkheidsstoornis: inleiding

• Willoos inschikkelijke Modus en de stoelentechniek in beginfase behandeling
• Straffende modus en imaginaire rescripting
• Uiten van kwaadheid en woede

Cursusdag 2 De Vermijdende persoonlijkheidsstoornis

Vermijdende Persoonlijkheidsstoornis: inleiding

• Willoos inschikkelijke Modus en de stoelentechniek in beginfase behandeling
• Straffende modus en imaginaire rescripting
• Uiten van kwaadheid en woede

Toelichting op de praktijktoets

Cursusdag 3 De Dwangmatige persoonlijkheidsstoornis en middenfase therapie

Dwangmatige persoonlijkheidsstoornis: inleiding

• Veeleisende modus- Stoelentechniek begin therapie
• Bevechten van verschillende antagonisten
• Blije Kind Modus

Midden-fase therapie

Gezonde Volwassene-identificeren

Cursusdag 4 Praktijktoets & versterken Gezonde Volwassene

Praktijktoets

• Versterken Gezonde Volwassene
• Stoelentechniek en de 3 stappen

Evaluatie cursus

Kennis

Aan het eind van de cursus heb je je kennis opgefrist van de belangrijkste kenmerkende elementen van de schematherapie (De concepten, therapeutische relatie van Limited Reparenting en de toepassing van cognitieve-, emotiegerichte en gedragstechnieken). Je hebt verder inzicht verkregen in hoe deze elementen toe te passen in de behandeling van Cluster C stoornissen.

Vaardigheden

Aan het eind van de cursus weet je deze kenmerkende elementen op minstens voldoende niveau toe te passen in de behandeling van cliënten met Cluster C persoonlijkheidsproblematiek. Je bent daarnaast in voldoende mate in staat specifieke methoden en technieken voor de behandeling van Cluster C stoornissen toe te passen, zoals bijvoorbeeld het ‘besmetten van de stoel met emoties’, hantering van schuldgevoelens, het stimuleren van boosheid, zelfexpressie en spontaniteit en spel.

Hulpverleners met een postdoctorale opleiding of vaktherapeuten (RVB), die werken met cliënten met cluster C persoonlijkheidsstoornissen en/of hardnekkige stemmings- en angststoornissen en die al enige ervaring hebben opgedaan met schematherapie (bij voorkeur in combinatie met supervisie of deelname aan een intervisiegroep).

Voor deelname aan de cursus ‘Schematherapie voor Cluster C’ is minimaal een geaccrediteerde (succesvol afgeronde) cursus ‘Schematherapie Basis’ van 25 uur vereist.

De volgende accreditaties zijn toegekend of in aanvraag (eerder toegekend):

• ISST
• VSt: Vereniging voor Schematherapie: vervolgcursus
• VGCt : vervolgcursus
• FGzPt : herregistratie KP: 25 acreditatiepunten
• Register Vaktherapeutische Beroepen
• NVvP: wordt aangevraagd op verzoek

Van der Wijngaart, R. & Van Genderen, H. (2024). Schematherapie voor cluster C-persoonlijkheidsstoornissen. Behandeling van afhankelijke, vermijdende en dwangmatige cliënten. Bohn Stafleu Van Loghum.      ISBN: 9789036829878

Voorbereiding per cursusdag (oefenen huiswerk vorige bijeenkomst, lezen literatuur, casuïstiek kiezen voor de lesdag): maximaal 4 uur.

Bovengenoemd aantal uren is een ruime schatting, om te voorkomen dat de studiebelasting in de praktijk zwaarder valt dan verwacht.

Op de ochtend van de laatste dag wordt een praktijktoets gehouden. Elke cursist demonstreert zijn of haar vaardigheden met behulp van een rollenspel. Aan de hand van een casus (die is opgesteld door de docenten) met een cluster C stoornis, speelt een aantal cursisten dezelfde cliënt en iedereen speelt om de beurt de therapeut. De toetsingscriteria staan beschreven in het draaiboek en worden verder mondeling toegelicht tijdens de cursus. In het geval een deelnemer niet in voldoende mate de schematherapeutische vaardigheden weet te demonstreren in de praktijktoets, dan wordt er de mogelijkheid geboden tot een herkansing.

Die herkansing kan bestaan uit:

• ofwel een 2e rollenspel op dezelfde dag,
• ofwel een rollenspel wat samen met de docent gepland wordt op een nader te bepalen datum,
• ofwel het insturen van een opname van een behandelsessie met een eigen client.